“အေျမာက္နဲ႕မ်ားပစ္ျပီး စားမလားမသိဘူး”

တစ္ခါက ျမန္မာျပည္အထက္အပိုင္းတြင္ ရြာသာရြာဟုအမည္ရေသာ ရြာကေလးတစ္ရြာရွိေလသည္။ ထိုရြာတြင္ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းရွိေလသည္။ ရြာ၏ အမည္ကို အစြဲျပဳကာ ထိုဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းကိုလည္း ရြာသာေက်ာင္းဟုအမည္ေပးၾကေလသည္။ထုိေက်ာင္း၏ဓေလ့အရကိုရင္+ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ကိုးနာရီထိုးလွ်င္ ဆြမ္းခံသြားၾကရသည္။ဆယ္နာရီထိုးလွ်င္ေက်ာင္းျပန္ေရာက္ၾကသည္။မိနစ္သံုးဆယ္ခန္႔ေခတၱခဏနားၾကရသည္။ ဆယ္နာရီခြဲလွ်င္ကား ျမတ္စြာဘုရားအား ဆြမ္းေတာ္ကပ္ရန္အတြက္လည္းေကာင္း ဆရာေတာ္အား ဆြမ္းကပ္ ရန္အတြက္လည္းေကာင္း ျပင္ဆင္ၾကရသည္။ ဆယ္နာရီေလးဆယ့္ငါးမိနစ္တြင္ကား ျမတ္စြာဘုရားအား ဆြမ္း ေတာ္ကပ္ၾကသည္။ ဆြမ္းေတာ္ကပ္ဆိုရိုးသည္ကား (၁၅)မိနစ္အကိုက္ပင္ျဖစ္သည္။ ျပီးသည္ႏွင့္ ဆယ့္တစ္နာရီ ထိုးသည္။ ထို႔ေနာက္ ေၾကးေမာင္းေခါက္သည္။ ေခါင္းေလာင္းထိုးသည္။ ေၾကးေမာင္းေခါက္+ေခါင္းေလာင္း ထိုးျခင္း၏ အဓိပၸာယ္သည္ကား အရပ္ေလးမ်က္ႏွာတြင္ ရွိၾကေသာ ပုဂၢိဳလ္အေပါင္းတို႔အား ေက်ာင္းမွ ျပဳလုပ္ လိုက္ေသာ ကုသိုလ္၏ အဖို႔ဘာဂကို ရၾကေစရန္အလို႔ငွာ အမွ်ေ၀လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ေနာက္ရည္ရြယ္ခ်က္ သည္ကား ေက်ာင္းအတြင္းရွိ သံဃာေတာ္မ်ားကို ဆြမ္းဘုဥ္းေပးရန္အလို႔ငွာ ေခါင္းေလာင္းတီးျပီး ပင့္လိုက္ျခင္း ပင္ျဖစ္သည္။ သံဃာေတာ္မ်ားသည္ ဆြမ္းဘုဥ္းေပးေတာ့ဟူေသာ အဓိပၸာယ္ကိုလည္းေဆာင္ေပး၏။ တစ္ေန႔ ထိုသို႔ ရြာဦးေက်ာင္းမွ ေၾကးေမာင္းေခါက္+ေခါင္းေလာင္းထိုးသံကို ၾကားရေသာအခါ အျခားအရပ္မွ အသက္ၾကီးၾကီး လူစိမ္းတစ္ေယာက္က
“ခင္းဗ်ားတို႔ရြာက ေန႔ခင္းေၾကာင္ေတာင္ၾကီး ေၾကးေမာင္းေတြေခါက္၊ ေၾကးစည္ေတြတီး၊ ေခါင္းေလာင္းေတြ ေခါက္နဲ႔ ဘာလုပ္မလို႔လဲဗ်”ဟု ေမးေသာအခါ ရြာမွ ေၾကးေမာင္းေခါက္ျခင္းစသည္တို႔၏ အဓိပၸာယ္ကို အတိ အက်မသိေသာ ကိုလူလည္ ေမာင္ေက်ာ္မင္းၾကည္က
“ဘၾကီးကလဲ အဲဒါဘုန္းၾကီးေတြ ဆြမ္းစားေတာ့မယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းကို သိေစရန္အခ်က္ေပးတာေလဗ်”ဟု ေျဖၾကားလိုက္ေလသည္။ ထိုအခါ အသက္ၾကီးၾကီးဒါယကာၾကီးက
“အြန္း ေမာင္ရင္တို႔ရြာက ဘုန္းၾကီးကလဲ သူမ်ားလွဴတဲ့ ဆြမ္းကို စားတာေတာင္ ေမာင္းေခါက္၊ေၾကျငာျပီး စားလိုက္ေသးတယ္၊ကိုယ္တိုင္အလုပ္လုပ္လို႔ ကိုယ္တိုင္ရွာလို႔ရလာတဲ့ ဆြမ္းကိုသာစားရလို႔ကေတာ့ အေျမာက္ နဲ႔ပစ္ျပီးေတာင္ စားေလာက္တယ္ငါ့တူေရ၊ မင္းတို႔ဘုန္းၾကီးကေတာ့ ၾကြားခ်က္ကေတာ့ သန္ပါေပ”ဟု ေျပာကာ ထြက္သြားေလေတာ့သတည္း။ ကြမ္းယာေရာင္း သမား ေလးေမာင္ေက်ာ္မင္းၾကည္တစ္ေယာက္ေတာ့ အေတြး တစ္ခုနဲ႔ က်န္ရစ္ေလေတာ့သည္။ သူ၏အေတြးသည္ကား
“ဒီဘၾကီးနယ္ ေပါက္ေပါက္ရွာရွာေျပာတတ္ပါေပ့”ဟူ၍ပင္ျဖစ္သတည္း။ မိမိအေတြး၀င္မိသည္ကား
“ဒီဒကာၾကီးေျပာလိုက္ပံုကေတာ့ သံဃာေတာ္မ်ားသည္ပင္ ေခါင္းေလာင္းထိုးျပီး ဆြမ္းမစားရဲေအာင္ပင္ ျဖစ္ ေနျပီ”ဟူသည္ပင္ျဖစ္သတည္း။

“ႏြားမ ႏြားမ ႏြားမ ယူေတာ္မူၾကပါကုန္ေလာ့”

တစ္ခါက ရြာတစ္ရြာတြင္ အလြန္အင္မတန္မွ ဆင္းရဲေသာ ဒါယကာတစ္ေယာက္ရွိေလသည္။ သူ၏ အမည္မွာ ကိုေသာင္းေရႊျဖစ္သည္။ ကိုေသာင္းေရႊသည္ အလြန္ဆင္းရဲသည္။ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္ႏွင့္ပင္ မိန္းမဆံုးပါးသြားသ ျဖင့္ မုဆိုးဘ္ိုတစ္ေယာက္ျဖစ္ေနေလသည္။သားမ်ား သည္ပင္ အရြယ္ေရာက္ေနျပီးျဖစ္သည္။ သားမ်ားကိုရွင္ျပဳ လိုေသာ္လည္း လက္ထဲတြင္ေငြကမရွိ။ သို႔ေသာ္ အိမ္တြင္ ႏို႔စားႏြားမေလးတစ္ေကာင္ရွိေလသည္။ ထိုအျဖစ္ကို သိေသာ သူငယ္ခ်င္းမ်ားက
“မင္္းကလဲကြာ မင္းမွာ ႏို႔စားႏြားမေလးတစ္ေကာင္ရွိတာ၊ အဲဒါေလးေရာင္းျပီးသားေတြကို ရွင္ျပဳေပးလိုက္ေပါ့ကြ” ဟု အၾကံေပးၾကေလသည္။ ထို႔သို႔ အၾကံေပးသျဖင့္ ထိုဒါယကာသည္ပင္
“ႏြားမေလးကို ေရာင္းျပီး သားေတြကို ရွင္ျပဳေပးရရင္ေကာင္းမလား၊ ေအာ္ ဒါေလးေရာင္းျပန္လွ်င္လည္း ငါ့တို႔ မိသားစုအတြက္ စားစရာမရွိေတာ့ျပီ၊ အြန္း ဘယ္လိုလုပ္ရရင္ေကာင္းမလဲ”ဟု စဥ္းစားခန္းပင္ ၀င္ေနေတာ့ သည္။ အဆံုးတြင္ ကိုေသာင္းေရႊဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်လိုက္သည္ကား
“အို ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ တစ္သက္မွာ တစ္ခါသာ ျပဳရခဲျဖစ္တဲ့ သားရွင္ျပဳျခင္းကိစၥကို ႏြားမေလးကို ေရာင္းျပီး ျပဳေတာ့ မည္”ဟု ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ကာ ႏြားမေလးကို ေရာင္းလိုက္ေလသည္။ ကိုေသာင္းေရႊသည္ ႏြားမေလးကို ေရာင္းသာ ေရာင္းလိုက္ရသည္။ စိတ္ကားမေကာင္းလွေခ်။ အေၾကာင္းေသာ္ကား ထိုႏြားမေလးသည္ တစ္သက္လံုးသူတို႔ မိသားစုကို လုပ္ေကၽြးခဲ့ေသာေၾကာင့္ေပတည္း။ အလွဴမဂၤလာျပဳလုပ္ေသာ ေန႔တြင္ ရြာသူရြာသားမ်ား၊ သားျဖစ္ သူမ်ားကေတာ့ အလြန္ပင္ေပ်ာ္ေနၾကသည္။ ဒါယကာေတာ္ကိုေသာင္းေရႊသည္ကား အလွဴၽပြဲအတြက္ ႏြားမ ေလးကို ေရာင္းလိုက္ရသည့္အတြက္ စိတ္မေပ်ာ္ရႊင္ႏိုင္ပါ။ေရစက္ခ် တရားနာခ်ိန္ေရာက္ပါျပီ၊ ဆရာေတာ္ၾကီး သည္ အလွဴဒါယကာ ကိုေသာင္းေရႊတစ္ေယာက္ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာျဖစ္ေစရန္အလို႔ငွာ တရားကို အစြမ္းကို ေဟာေပးေနပါသည္။ သို႔ေသာ္ ကိုေသာင္းေရႊတစ္ေယာက္၏ စိတ္သည္ကား ေရာင္းလိုက္ေသာ ႏြားမေလးဆီသို႔ ေရာက္ေနေလေတာ့သည္။ အဆံုးတြင္ အမွ်အတမ္းေပးေ၀ရမည့္အခ်ိန္ကို ေရာက္ေသာအခါတြင္ကား ႏြားမထံ စိတ္ေရာက္ေနေသာ ကိုေသာင္းေရႊတစ္ေယာက္ အမွ်ကို ေအာက္ပါ အတိုင္းေ၀လိုက္ေလေတာ့သည္။
“ႏြားမ ႏြားမ ႏြားမ ယူေတာ္မူၾကပါကုန္ေလ့ာ”ဟူ၍ပင္ျဖစ္သည္။ ထိုအခါ တရားေဟာဆရာေတာ္ႏွင့္ သံဃာ ေတာ္မ်ား တရားနာပရိသတ္မ်ားသည္ပင္ ကိုေသာင္းေရႊ၏ အမွ်ေ၀သံကို ၾကားကာ အူလိွဳက္သည္းလိွဳက္ ရယ္ၾကေလေတာ့သတည္း။

တခါကဇနီးေမာင္ႏွံႏွစ္ဦးတို႔ရွိၾကေလသည္။သူတို႔ႏွစ္ဦးတို႔တြင္ လင္ေယာက်္ားျဖစ္သူသည္ကား အလြန္ကပ္ေစး ႏွဲသည္။ဇနီးသည္ကားအလြန္ေစတနာေကာင္းသည္။တစ္ႏွစ္တြင္သူတို႔သည္ စပါး ၾကက္သြန္ငရုတ္စသည္တို႔ကို ထူးျခားစြာရေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္သူတို႔သည္ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔၏ ထံုးတမ္းစဥ္လာအရ သားျဖစ္သူမ်ားကို ရွင္ျပဳ ေပးၾကေလသည္။ လင္သားျဖစ္သူသည္ ဇနီးသည္၏ အလိုအရလည္းေကာင္း ထံုးတမ္းစဥ္လာျဖစ္ေနသည္က တစ္ ေၾကာင္း သားျဖစ္သူမ်ားကို ရွင္ျပဳေပးလိုက္ရသည္။ ေငြကုန္မွာကိုကားအလြန္ ေၾကာက္ေနေလသည္။ ရွင္ျပဳ ပြဲၾကီးကို ျပဳလုပ္ပါျပီ။အလွဴပြဲၾကီးေန႔ နံနက္ခင္းတြင္ ပရိသတ္မ်ားကို ထမင္း ဟင္းတို႔ျဖင့္ ဧည့္ခံေကၽြးေမြေနစဥ္ အလြန္ကပ္ေစးႏွဲေသာ အလွဴဒါယကာၾကီးသည္ “ငါ့ဟာေတြကုန္ပါျပီ ငါ့ဟာေတြကုန္ပါျပီ”ဟု ထမင္းထည့္ထား ေသာပုတ္ၾကီးကို မ,ကာ မ,ကာေနေလေတာ့သည္။ထိုအခ်ိန္အခါ အလွဴဒါယ ကာၾကီး၏ ရင္၀ယ္ပုတ္မေစတနာ သည္ျဖစ္ေပၚ၍လာေလ၏။ ထို႔ေနာက္ အလွဴဒါယကာၾကီးသည္ ထမင္းကို အလွဴအကၽြံစားေသာ သူမ်ားကို ၾကည့္ ကာ မုန္းစေစတနာသည္ ျဖစ္ျပန္ေလ၏။ ေနာက္ဆံုးတြက္ကား အလွဴဒါယကာၾကီးသည္ အပါယ္ရေစတနာ ျဖစ္ေလေတာ့သတည္း။

မွတ္ခ်က္=ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔၏ထံုးတမ္းစဥ္လာအရ အလွဴတစ္ခုျပဳေတာ့မည္ဆိုလွ်င္မလွဴခင္ေရွးဦးအစ၌လွဴခ်င္ စိတ္ေတြတစ္ဖြားဖြားျဖစ္ေနျခင္းသည္ ပုဗၺေစတနာျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ အလွဴဒါယကာၾကီးသည္ကား ထိုပုဗၺ ေစတနာမျဖစ္မူ၍ “ငါ့ဟာေတြကုန္သြားပါျပီ၊ ငါ့ဟာေတြကုန္သြားပါျပီ”ဟု ပုတ္ၾကီးကို မ,ကာ မ,ကာျဖစ္ေန ေလေတာ့ ထိုဒါယကာၾကီး၏ ရင္၀ယ္ပုတ္မေစတနာသာျဖစ္ေလေတာ့သည္။ လွဴဆဲတြင္ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာျဖစ္ ေနေသာ ေစတနာသည္ မုဥၨေစတနာျဖစ္သည္။ထိုေစတနာမျဖစ္မူ၍ အလွဴဒါယကာၾကီးသည္ကား အလြန္စား ေသာ သူမ်ားကို ၾကည့္ကာ မုန္းစေစတနာျဖစ္ေလေတာ့သည္။ အလွဴပြဲျပီးေနာက္ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာျဖစ္ေနရ မည္ျဖစ္ေသာ ေစတနာသည္ကား အပရေစတနာျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ အပရေစတနာမျဖစ္မူ၍ အလွဴဒါယကာ ၾကီးျဖစ္သြားေသာေစတနာသည္ကား အပါယ္ရေစတနာျဖစ္သြားေလေတာ့သတည္း။
မွတ္ခ်က္ ဤပံုျပင္ကို ဦးသု၀ဏ္ (ရမ္းျဗဲ သို႔မဟုတ္ ရမ္းျပည့္)မွ ေျပာျပသည္။

“မျမဲေသာ ပုထုဇဥ္တို႔၏ သဒၶါတရား”

တစ္ခါက ခရီးသည္တင္သေဘၤာတစ္စီးသည္ ဧရာ၀တီျမစ္ေၾကာင္းအတိုင္းစုန္းဆင္းလာေလသည္။ ပုဂံေညာင္ဦး ျမိဳ႕အနီးေရာက္ေသာအခါ ထိုသေဘၤာၾကီးသည္ ရုတ္တရက္တိမ္းေမွာက္သြားရာ ခရီးသည္မ်ားသည္ ကယ္ပါယူပါ တစာစာျဖင့္ ေအာ္ဟစ္ၾကေလသည္။ ထိုအထဲတြင္ ဒါယကာတစ္ဦးသည္ကား

“ေရႊစည္ခံုဘုရားၾကီးကယ္ေတာ္မူပါဘုရား၊ တပည့္ေတာ္၏ အသက္ကို ကယ္လွ်င္ ေရႊျပားသံုးျပား လွဴပါမည္ ဘုရား” ဟု ထူးဆန္းစြာ ေအာ္ေနေလသည္။ “ေအာ္ ဒါယကာေတာ္သည္ကား ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ ျမတ္ၾကီးကိုပင္ လာဘ္လာဘျဖင့္ မွ်ားျပီး ကယ္ခိုင္းေနျပန္ျပီ”။ ထို႔သို႔ေအာ္ရင္း ဒါယကာေတာ္သည္ ကံအား ေလွ်ာ္စြာပင္ သစ္တံုးတစ္တံုးကို ရရွိသြားေလသည္။ ထို႔သို႔ ဒါယကာေတာ္သည္ သစ္တံုးကို ရရွိသြားေသာအခါ
“ေရႊစည္ခံုဘုရားၾကီးကယ္ေတာ္မူပါဘုရား၊ တပည့္ေတာ္၏ အသက္ကို ကယ္လွ်င္ ေရႊျပားႏွစ္ျပားလွဴပါမည္ဘု ရား”ဟုေလွ်ာက္ထားျပန္သည္။ သို႔ေသာ္ နဂိုက ေရႊျပားသံုးျပားလွဴမည္ေျပာေသာ ဒါယကာေတာ္၏ ေစတနာ သည္ကား အဘယ့္ေၾကာင့္ရယ္မသိ တစ္ျပားေလွ်ာက္သြားေလျပီ၊
ဒါယကာေတာ္သည္ ကယ္ပါယူပါ တစာစာ ေအာ္ရင္း ကမ္းေျခ၏အနီးအနားသုိ႔ ေရာက္လာေလသည္။ထိုအခါ ဒါယကာေတာ္ေအာ္လိုက္သည္ကား
“ေရႊစည္ခံုဘုရားၾကီးကယ္ေတာ္မူပါဘုရား၊ ဘုရားတပည့္ေတာ္၏ အသက္ကို ကယ္လွ်င္ ေရႊျပားတစ္ျပားလွဴပါ မည္ဘုရား၊”ဟု ေလွ်ာက္ထားျပန္ေလသည္။ ေရႊစည္းခံုဘုရားၾကီးကို လွဴမည္ျဖစ္ေသာ ေရႊျပားသည္ကားတစ္ ျပားသာက်န္ေတာ့ေလသည္။
ထိုသို႔ေအာ္ဟစ္ရင္း ကူးလာရာ အဆံုးတြင္ ကမ္းေျခသို႔ ေရာက္ရွိသြားေလေတာ့သည္။ ထိုအခါ ဒါယကာေတာ္ ေရႊစည္းခံုဘုရားၾကီးကို ေလွ်ာက္ထားလိုက္သည္ကား
“အို ေရႊစည္းခံုဘုရားၾကီးဘုရား တပည့္ေတာ္အရွင္ဘုရားကို ေရႊျပားလွဴမယ္လို႔ ေလွ်ာက္ထားမိတာဟာ ေယာင္ျပီး ေလွ်ာက္ထားမိတာပါဘုရား”ဟူ၍ပင္ ျဖစ္သတည္း။ ဒါေၾကာင့္လည္း ျမတ္ဗုဒၶက “ပုထုဇဥ္တို႔၏ သဒၶါ တရားသည္ကား မျမဲေပ”ဟု ေဟာေတာ္မူေပ၏။ ျမတ္ဗုဒၶ၏ စကားေတာ္သည္ကား လက္ေတြ႔က်လွပါေပ၏။ ယုတိၱရွိလွပါေပ၏။
သဒၶါတရားမျမဲမွဳႏွင့္ဆက္စပ္လာသျဖင့္ မိမိရြာမွ သဒၶါတရားမျမဲေသာ ဒါယကာတစ္ဦး၏ အေၾကာင္းကို တင္ျပ ေပအံ့။
မိမိရြာတြင္ ဦးစံညြန္႔ဟုအမည္ရွိေသာ ဒါယကာတစ္ဦးရွိေလသည္။ တစ္ေန႔ေသာ ဥပုသ္ေန႔တြင္ သူသည္ ခ်ဲထီ ထိုးေလသည္။ ထို႔သို႔ခ်ဲထီထိုးစဥ္
“က်ဳပ္က ခ်ဲထီေပါက္ရင္ ယခုအသစ္ေဆာက္ေနတဲ့ ရြာဦးေက်ာင္းၾကီးအတြက္ အလွဴေတာ္ေငြေတာ္ေတာ္မ်ား မ်ားထည့္မယ္၊ ျပီးေတာ့ သမီးေပါက္စကို ေက်ာင္းတက္ဘို႔အတြက္ စက္ဘီးတစ္စီ၀ယ္ေပးမယ္၊ ျပီးေတာ့ ႏို႔စား ႏြားမတစ္ေကာင္ကိုလဲ ၀ယ္ထားမယ္၊”ဟု အျခားေသာ ဥပုသ္သည္မ်ားကို သူ၏ မျမင္ရေသးေသာ အနာဂတ္အစီအစဥ္မ်ားကို ေျပာျပေနေလ၏။ ၾကားရသည္ကား သာဓုအၾကိမ္ၾကိမ္ေခၚရန္ပင္ ေကာင္းလွပါေပ ၏။မၾကာလိုက္ပါ၊ ခ်ဲထီထြက္ပါေလျပီ၊ ကံအားေလွ်ာ္စြာပင္ ဒကာဦးစံညြန္႔တစ္ေယာက္ခ်ဲထီေပါက္ပါေလျပီ။ ခ်ဲထီထြက္ေသာေန႔သည္ကား ဥပုသ္ေန႔ျဖစ္ရာ ဦးစံညြန္တစ္ေယာက္အလြန္ပင္ ေပ်ာ္ေနေလသည္။ သူသည္ “ခုက်ေနာ္ ခ်ဲထီ(၅၀၀)ဘိုးေပါက္တယ္၊ သမီးေပါက္စအတြက္ စက္ဘီး၀ယ္မယ္၊ ျပီးေတာ့ ႏို႕စားႏြားမတစ္ ေကာင္၀ယ္မယ္၊ က်န္တဲ့ေငြကိုေတာ့ စီးပြားေရးေလး ဘာေလးလုပ္မယ္။” သူ၏ အနာဂတ္အစီအစဥ္မ်ားကို ဥပုသ္မ်ားသည္ကို ေျပာျပန္ေလ၏။ ထိုအခါ ဥပုသ္သည္မ်ားက
“စံညြန္ အစက မင္းေျပာေတာ့ ေက်ာင္းေဆာင္သစ္အတြက္ ေငြလွဴမယ္ဆို၊ ခုေတာ့ မပါေတာ့ပါလား၊ ဘယ္လို ျဖစ္ျပန္တာလဲကြ” ဟု ၀ိုင္း၀န္းအျပစ္တင္ၾကေလ၏။ ထိုအခါ စံညြန္က
“ခင္ဗ်ားတို႔ကလဲဗ်ာ ေက်ာင္းၾကီးေဆာက္တာ အနည္းဆံုး ႏွစ္ႏွစ္ေတာ့ ၾကာအံုးမွာပါ၊ ေနာက္တစ္ခါေပါက္ေတာ့ လွဴတာေပါ့ဗ်”ဟု ေျပာကာ ေက်ာင္းအတြက္အလွဴေငြလွဴဘို႔ရန္ပင္ ျငင္းဆန္သြားေလသည္။ စံညြန္တစ္ေယာက္ ခ်ဲထီေပါက္သျဖင့္ ေပ်ာ္ေနေလသည္။ သို႔ေသာ္ ခ်ဲဒိုင္းသည္ကား သူ၏ ေပါက္ေသာေငြကိုကား လာေရာက္မေပး ေသးေခ်၊ မၾကာလိုက္ပါ၊ အေၾကာင္းအက်ိဳးအစံုကို သိလိုက္ရပါျပီ။ ဦးစံညြန္႕ထိုးေသာ ခ်ဲဒိုင္သည္ မေလွ်ာ္ႏိုင္ သျဖင့္ ထြက္ေျပးျပီျဖစ္ေၾကာင္း ၾကားသိလိုက္ရေလသည္။ ထိုေန႔မွစကာ ဦးစံညြန္တစ္ေယာက္ ဥပုသ္ကိုပင္ မေစာင့္ႏိုင္ေတာ့ေပ။ ဥပုသ္သည္မ်ားက ေကာက္ခ်က္ခ်ၾကသည္ကား
“ဒီေကာင္ ခ်ဲထီေပါက္ေငြ မရမွာလဲ မေျပာနဲ႔၊ သူရဲ႕သဒၶါတရားကိုက မျမဲတာ၊ ေက်ာင္းအတြက္ ေငြလွဴမယ္ေျပာ ျပီး လွဴမွ မလွဴတာ”ဟူ၍ပင္ျဖစ္သတည္း။

“ႏွစ္ခါ ကံဆိုးေသာ ဆရာေတာ္”

ဒီအျဖစ္အပ်က္ကေလးသည္ကား ရန္ကုန္တိုင္း လွဳိင္သာယာျမိဳ႕နယ္အတြင္းက တကယ္ျဖစ္ရပ္က ေလးတစ္ခု ျဖစ္သည္။ လွဳိင္သာယာျမိဳ႕အတြင္း၀ယ္ စာသင္တိုက္တစ္တိုက္မွ ဆရာေတာ္ၾကီးတစ္ပါးသည္ နံနက္ဆြမ္းဘုဥ္း ေပးရန္အလို႔ငွာ ေက်ာင္းတိုက္အနီးမွ အိမ္တစ္အိမ္သို႔ ဆြမ္းစားၾကြသြားသည္။ ဆရာေတာ္ၾကြသြားေသာ အိမ္သည္ကား မျပီးျပတ္ေသးေသာ အကာအရံ မကာရေသးေသာ ႏွစ္ထပ္အိမ္ျဖစ္သည္။ ဆရာေတာ္မ်ားၾကြလာ မည္ျဖစ္သျဖင့္ အိမ္ရွင္မ်ားသည္ ယာယီအားျဖင့္ ကန္႔လန္႔ကာမ်ားျဖင့္ အိမ္ကို ကာရံထားသည္။ ဆရာေတာ္သည္ ေရာက္လွ်င္ ေရာက္ခ်င္း
“ဆြမ္းမကပ္မီ ငါ့ကို ေရေႏြးၾကမ္းကပ္ကြာ”ဟု မိန္႔ေတာ္မူကာ ေရေနြးကို ဘုဥ္းေပးျပီးေနာက္ အိမ္၏ ေနာက္ကာကို မွိီလိုက္ေလသည္။ ဆရာေတာ္မွီလိုက္ေသာ ေနာက္ကာသည္ကား ကန္႔လန္႔ကာသာျဖစ္သျဖင့္ ဆရာေတာ္သည္ အိမ္ေပၚမွ ေအာက္သို႔ ၈ၽြမ္းထိုးက်သြားေလသည္။ကံဆိုခ်င္းေတာ့ ဆရာေတာ္၏ ဦးေခါင္းသည္ ေရအနည္းရွိေသာ ကန္အတြင္း ရြံ႕ညြန္အတြင္း၀ယ္စိုက္ေနေလေတာ့သည္။ ျမင္ကြင္းကား မေကာင္းလွေပ၊ ဆရာေတာ္၏ ျမင္ကြင္းကို ျမင္ၾကရေသာ ဆြမ္းအမႏွင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားပင္သည္ ရုတ္တရက္ ေနာက္ဆုတ္ လိုက္ၾကရသည္။ ၊ သို႔ျဖစ္သျဖင့္ ဆြမ္းဒကာႏွင့္ အမ်ိဳးသားမ်ားသည္သာဆရာေတာ္၏ ေနာက္သို႔ လိုက္ကာ ရြံ႕ညႊန္အိုင္အတြင္းမွ ဆရာေတာ္ကို ဆယ္ယူၾကရေလသည္။ဦးေခါင္းအနည္းငယ္ကြဲသြားသည္မွ တစ္ပါးအျခား ဒဏ္ရာအၾကီးအက်ယ္မရလိုက္ေပ။ ထို႔ေနမွစ၍ ဆရာေတာ္ၾကီးသည္ အရွက္ရကာ ဘယ္ဆြမ္းကပ္ ဘယ္အလွဴ ပဲြမွ မလိုက္ေတာ့ဟူ၍ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်လိုက္ေလသည္။
သို႔ေသာ္လည္း မၾကာလိုက္ပါ၊ ဆရာေတာ္၏ ဒဏ္ရာသည္ပင္ မေပ်ာက္ေသးေပ။ သူ၏ အရင္းနီွးဆံုး ဆြမ္းဒကာ တစ္ေယာက္သည္ ရုတ္တရက္ ကားတိုက္မွဳျဖင့္ ဆံုးသြားေလသည္။ က်န္ရစ္ေသာ ဇနီးသည္ႏွင့္ သားသမီးမ်ား သည္ ဆရာေတာ္အား အသုဘရွဳရန္လာေရာက္ပင့္ေဆာင္ေလသည္။ ဘယ္ပြဲမွ မလိုက္ဟု ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ် ထားေသာ ဆရာေတာ္သည္ ရင္းႏွီးေသာ ဒကာ ဒကာမမ်ားျဖစ္ေနသည္ကတစ္ေၾကာင္း နာေရးျဖစ္သည္ ကတစ္ေၾကာင္း မၾကြလို႔ေတာ့မေကာင္းဘူးဟု စဥ္းစားကာ ၾကြမည္ဟု အာမခံလိုက္ေလသည္။ သို႔ျဖစ္သျဖင့္ ဆရာေတာ္သည္ ဒကာေတာ္၏ အသုဘပဲြသို႔ ၾကြသြားေလသည္။ ဆရာေတာ္သည္ ေရာက္လွ်င္ေရာက္ခ်င္း သီလစတင္ေပးေနပါျပီ။သီလေပးေနစဥ္ ရုတ္တရက္ ဘယ္ကလာသည္မသိ ၀ုန္းကနဲဆိုေသာ အသံၾကီး ေပၚေပါက္လာေလသည္။ ထိုအသံၾကီးႏွင့္အတူ အေလာင္းေကာင္ၾကီးသည္လည္း ၀ုန္းကနဲထလာေလသည္။ ေရွ႕တည့္တည့္ရွိ အေလာင္းေကာင္ၾကီးထလာသည္ကို ျမင္လိုက္ရေသာ ဆရာေတာ္သည္ “သရဲေျခာက္ တယ္ေဟ”ဟု ငယ္သံပါေအာင္ ေအာ္ကာ သီလကိုပင္ ဆံုးေအာင္မေပးေတာ့မူ၍ ရုတ္တရက္ ထြက္ေျပးသြား ေလေတာ့သည္။ ဆရာေတာ္ၾကီးေျပးေတာ့ အျခားဒကာ ဒကာမတို႔သည္လည္း
“ဆရာေတာ့ ေျပးျပီ ဒကာလဲေျပးမွ”ဟု ဆိုကာ ထြက္ေျပးသြားၾကေလေတာ့သတည္း။
မွတ္ခ်က္ ==ေနာက္မွ အေလာင္းေကာင္ၾကီးထလာရျခင္းအေၾကာင္းကို သိၾကရေလသည္။ ကားတစ္စီသည္ ထိုအသုဘအိမ္၏ေရွ႕တြင္ၾကမ္းတံုးခုကာျပင္ေနေလသည္။ထိုသို႔ျပင္ေနစဥ္ ကား၏ ေအာက္၌ ခုထားေသာ ၾကမ္း တံုးသည္ ျပဳတ္က်သြားေလသည္။ ၾကမ္းတံုးျပဳတ္သြားသည္ႏွင့္တစ္ျပိဳင္နက္ ထိုကားသည္ အရွိန္ႏွင့္ေျပးသြားကာ အသုဘအိမ္၏ေအာက္ထပ္ကို ၀င္ေရာက္တိုက္မိသြားေလသည္။ ကားတိုက္မိေသာ ေနရာသည္ကား အေလာင္း ေကာင္၏ ေအာက္တည့္တည့္ျဖစ္ေလရာ အေလာင္းေကာင္ေထာင္သြားျခင္းျဖစ္ေလသည္။ အမွန္စင္စစ္သူရဲ ေျခာက္ကားမဟုတ္ေပ။ သို႔ေသာ္ ဆရာေတာ္ၾကီးသည္ကား ကံႏွစ္ခါ ဆိုးသျဖင့္ ဘယ္ေတာ့မွ အလွဴပြဲမ်ားကို မလိုက္ေတာ့ဟု ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ခိုင္ခိုင္မာမာ ခ်လိုက္ေလေတာ့သတည္း။

“Don't hot”

ယခုဆယ္စုႏွစ္အတြင္း သံဃာေတာ္အရွင္သူျမတ္မ်ားသည္ ႏိုင္ငံျခားသို႔ ၾကြေရာက္ကာ ပညာသင္ၾကားၾကသည္မွာ အေတာ္ပင္မ်ားလာေလျပီ။ ဤသည္မွာ ျမတ္ဗုဒၶ၏ သာသနာေတာ္တိုးတက္လာေစရန္အတြက္ အဓိကအေၾကာင္း တစ္ရပ္ျဖစ္ေပသည္။ အလြန္အင္မတန္မွပင္ ၀မ္းေျမာက္စရာပင္ျဖစ္ေပသည္။ သို႔ေသာ္ အခ်ိဳ႕ေသာ သံဃာေတာ္ မ်ားသည္ အဂၤလိပ္စာေကာင္းၾကျပီ အခ်ိဳ႕ေသာ သံဃာေတာ္မ်ားသည္ကား အဂၤလိပ္စာကို ၾကီးမွ သင္ၾကရသည့္ အတြက္ အခက္အခဲေတြ႔ၾကေလသည္။ သို႔ျဖစ္္သျဖင့္ အဂၤလိပ္စကားေျပာေသာအခါ အေတြ႔အၾကံဳမရွိေသး သည့္အတြက္ အဆင္ေျပသလိုေျပာၾကရသည္။ တစ္ႏွစ္က ျပည္ပတြင္ ပညာသင္ေနေသာ ကိုယ္ေတာ္ေလးတစ္ပါး သည္ စကၤာပူႏိုင္ငံသို႔ အလည္ၾကြေရာက္လာသည္။ စကၤာပူႏိုင္ငံတြင္ တစ္လေနျပီးေနာက္သူသည္ မေလးရွား ႏိုင္ငံသို႔ ဆက္လက္ခရီးၾကြခ်ီရမည္ျဖစ္ရာ သူငယ္ခ်င္းမ်ားက
“ကိုယ္ေတာ္မေလးရွားအင္မီဂေရရွင္းဌာနအရာရွိေတြက ဘုန္းၾကီးဆိုရင္ ေတာ္ေတာ္ရစ္တယ္ေနာ္၊ အဲဒါသတိ ထားျပီး သူတို႔ေမးတာကို ေသခ်ာနားေထာင္ျပီးမွ ေျဖပါ၊ ဟိုတေလာက ကိုယ္ေတာ္တစ္ပါး သံုးခါေမးတာ နားမလည္မလို႔ အရာရွိတစ္ေယာက္က ဆဲလႊတ္တယ္၊ ဆဲရုံတင္မကဘူး၊ ဗီဇာေတာင္မေပးဘူးကိုယ္ေတာ္ေရ၊ သတိထားပါ”ဟု သတိေပးၾကေလသည္။ သို႔ေသာ္ကိုယ္ေတာ္ေလးက ထိုသို႔သတိေပးသည္ကို ဂရုမစိုက္ေသာ ေလသံျဖင့္လည္းေကာင္း သူမွာႏိုင္ငံျခားအေတြ႔အၾကံဳေတြေတာ္ေတာ္ရွိျပီးသားဟူ၍လည္းေကာင္း သိရွိေစရန္ အလို႔ငွာ လူၾကားသူၾကားတြင္
“Don't hot, don't h0t”ဟု ၾကယ္ေလာင္စြာ အဂၤလိပ္လိုေျပာခ်လိုက္ေလေတာ့သည္။ ကိုယ္ေတာ္ေလး ေျပာလိုက္ေသာ အသံုးကို အဂၤလိပ္စာကို ကၽြမ္းက်င္စြာ ေျပာတတ္ေသာ နားေထာင္သူမ်ား ပင္
“ဒီကိုယ္ေတာ္က Don't hot, Don't hot နဲ႔ေျပာသြားတယ္၊ ဘာအဓိပၸာယ္နဲ႔ ေျပာသည္မသိ၊”ဟု ဇေ၀ဇ၀ါမ်ားပင္ျဖစ္သြားၾကေလသည္။ ေနာက္ပိုင္းမွ ၾကားရသူ ပညာရွင္မ်ားက သေဘာေပါက္ၾကသည္။
သူေျပာလိုသည္မွာ
“သူ၏ မေလးရွား ခရီစဥ္အတြက္ ဘာမွ စိတ္မပူနဲ႔လို႔ ေျပာလိုသည္ကို D0n't worry , don't worry ဟူ၍ေျပာမည့္အစား စိတ္မပူပါနဲ႔ကို ျမန္မာအေတြးျဖင့္ Don't hot, don't hotဟူ၍ ေျပာခ်လိုက္ေသာအခါ ပညာရွင္မ်ားဇေ၀ဇ၀ါျဖစ္မည္ဆိုလွ်င္လည္း ျဖစ္ေကာင္းေပရာ၏။ေအာ္ မွတ္သားဖြယ္ရာပါေပသည္တကား။
မွတ္ခ်က္ စိတ္မပူပါနဲ႔ကို Don't worry.ဟု အမ်ားေျပာၾကေပ၏။ စိတ္မပူပါနဲ႔ကို Don't hotဟု ေျပာလိုက္ျခင္းသည္ ဂရမၼာလည္းမွား၊ အသံုးလည္းမွာသည္ဟုထင္ျမင္မိ၏။ ေအာ္ မိမိကပင္ ဥာဏ္မမီွေရာ႔ေလ သလား၊ သုိ႔မဟုတ္ ကိုယ္ေတာ္ေလး၏ အသံုးကပင္ ျမင့္ေနေရာ႔သလားေတာ့မသိ မွန္ကန္ေသာ အသံုးကို ပညာရွင္မ်ားကသာ ဆံုးျဖတ္ေပးၾကပါေတာ့ဟူ၍ တိုက္တြန္းလိုက္ရေပသည္။
ေနာ္ဆရာေတာ္တစ္ပါးရွိေသးေပသည္။ ထိုဆရာေတာ္သည္ကား ႏိုင္ငံျခားေနသည္မွာလည္း အေတာ္ၾကာျပီျဖစ္ ေလသည္။ သူသည္ သူ႔ကိုယ္သူလည္း အဂၤလိပ္စာအေတာ္ပင္တတ္ေနျပီဟူ၍ အထင္တစ္လံုးရွိထားသူ ပင္ျဖစ္ သည္။ တစ္ေန႔ ႏိုင္ငံျခားသား တကၠစီေမာင္းသမားႏွင့္ အလႅာပသလႅာပစကားေျပာၾကရာက ဖုန္းေတာ့ ပစ္ဆီသည္သို႔ ေရာက္သြားေလသည္။ ဆရာေတာ္က သူ၏ ဖုန္းဟာေငြအလြန္စားေၾကာင္းကို ႏိုင္ငံျခားသားအား
“My phone eats a lot of money”ဟု ေျပာၾကားလိုက္ေလသည္။ အဂၤလိပ္စာတတ္ ကားဒရိုင္ဗာသည္ပင္ ေနာက္စီလည္သြားေလ၏(မ်က္စိလည္သြားေလ၏)။ မွတ္သားဖြယ္ရာပါေပတည္း။
ေနာက္အျဖစ္အပ်က္တစ္ခုသည္ကား တစ္ေန႔ ျမန္မာေက်ာင္းသို႔ အဂၤလန္ႏိုင္ငံမွ ပညာရွင္တစ္ေယာက္ေရာက္ ရွိလာသည္။ သူသည္ သူႏွင့္ရင္းႏွီးေသာ ျမန္မာကိုယ္ေတာ္တစ္ပါးကို ေတြ႔ရန္ေရာက္ရွိလာသည္။ ကံဆိုးခ်င္ေတာ့ ထိုဆရာေတာ္ႏွင့္ ပက္ပင္သြားတိုးသည္။ သူသည္ အဂၤလိပ္စကား ကၽြမ္းက်င္စြာ ေျပာတတ္ ေၾကာင္းကို ျမန္မာသံဃာေတာ္မ်ားကို သိေစခ်င္သည္။ သို႔ျဖစ္သျဖင့္ သူသည္ အဂၤလန္ႏိုင္ငံသားကို ဘာကိစၥႏွင့္ လာသလဲဆိုသည္ကို သြားေရာက္ေမးျမန္းေလသည္။ ႏိုင္ငံျခားသားက သူသည္ သူ၏ သူငယ္ခ်င္းျဖစ္ေသာ ျမန္မာရဟန္းေတာ္ကို ေတြ႔လိုေၾကာင္းေျပာၾကားေလသည္။ ထိုအခါ ဆရာေတာ္က ခဏေနအံုးကို
“moment, moment, ကို ျမန္မာအသံျဖင့္“ မိုးမင္း မိုးမင္း”ထြက္ေလေတာ့ အဂၤလိပ္စာဘိုးေအ အဂၤလန္ႏိုင္ငံျခားသားၾကီးပင္ ေနာက္စိလည္သြားေလ၏(မ်က္စိလည္သြားေလ၏)ထိုသို႔ မိုးမင္း မိုးမင္း ေျပာသံကို ေဘးမွ သံဃာေတာ္မ်ားက ၾကားေသာအခါ
“ဆရာေတာ္ မိုးမင္းတင္ပဲလား၊ မိုး၀င္းေကာ မပါဘူးလား” ဟု စၾကေသာအခါ ဆရာေတာ္စိတ္ဆိုးျပီး ဖိနပ္ျဖင့္ လိုက္ေပါက္သျဖင့္ စၾကေနာက္ၾကေသာ ကိုယ္ေတာ္ေလးမ်ားသည္ပင္ ထြက္ေျပးၾကရေလသည္။ ဆရာေတာ္ သည္ကား သူ၏ အမွားကို ဘယ္ေတာ့မွ မွားသည္ဟု ၀န္ခံေလ့မရွိ။ တစ္ေန႔ အဂၤလိပ္စာအေၾကာင္းေျပာၾကရာ ဆရာေတာ္က
“အဂၤလန္ကေကာင္ေတြ အဂၤလိ္ပ္စာ နားလည္းတယ္၊ ကၽြမ္းတယ္နဲ႔ေျပာၾကတယ္၊ ဟိုတစ္ေန႔က အဂၤလန္က ေကာင္တစ္ေကာင္ ငါေမးတာ ဘာမွနားမလည္ပါဘူးကြာ”ဟု သူ၏ အမွားကို ၀န္မခံမူ၍ တဖက္လူကို ပုတ္ခ် ေျပာျပန္ေလ၏။ ဆရာေတာ္သည္ကား ဘဲဖင္ကြဲရင္ ကြဲေပ့ေစ၊ သူ၏ ဘဲဥအၾကီးစားၾကီးကိုကား ေလွ်ာ့မည္ မဟုတ္ေတာ့ေခ်။

“ကံေလးမ်ိဳး ေလးစားအပိုင္း(၂)

Second one is bright action with bright result. ဒုတိယေျမာက္ကံသည္ကား အျဖဴအက်ိဳးကို ေပးေသာ အျဖဴကံျဖစ္သည္။ What is bright action with bright result? အျဖဴအက်ိဳးကို ေပးေသာ အျဖဴကံဟူသည္ အဘယ္နည္း၊Here someone performs ten kinds of good deed. ဤေနရာတြင္ တစ္စံုတစ္ေယာက္သည္ ေကာင္းေသာကံဆယ္မ်ိဳးကိုျပဳသည္။ Having performed ten kinds of good deed, he reappears in happy worlds such as human, god, and brahma. ေကာင္းေသာ ကံဆယ္မ်ိဳးကို ျပဳျပီးျဖစ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ သူသည္ လူ႔ဘံု နတ္ဘံု ျဗဟၼာဘံုဟုဆိုအပ္ေသာသုဂတိဘံုမ်ားမွာ ျပန္လည္ျဖစ္ၾကရသည္။ Here I would like to explain the ten kinds of bright deed. ဤေနရာတြင္အျဖဴကံဆယ္ မ်ိဳးအေၾကာင္းတို႔ကို ရွင္းျပေပအံ့။They are as follows:အျဖဴကံဆယ္မ်ိဳးဟူသည္ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္သည္။
(1) Abstaining from killing any living beings;သူတစ္ပါးအသက္ကို သတ္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း
(2) Abstaining from stealing other persons’ belongings; and သူတစ္ပါးဥစၥာကို ခိုးယူျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း
(3) Abstaining from making sexual misconduct. ကာမဂုဏ္တို႔၌ မွားမွားယြင္းယြင္းျပဳျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း
These three are called Kayakamma (bodily action).ဤကံသံုးမ်ိဳးတို႔ကို ကာယကံသံုးပါးဟူ၍ ေခၚသည္။

(4) Abstaining from telling lie;မဟုတ္မမွန္ေသာ စကားကို ေျပာဆိုျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း
(5) Abstaining from slandering;ဂံုးတိုက္ေသာ စကားကို ေျပာဆိုျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း
(6) Abstaining from telling harsh works; and ၾကမ္းတမ္းေသာ စကားကို ေျပာဆိုျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း
(7) Abstaining from telling frivolous talk. အက်ိဳးမဲ့ေသာ စကားကို ေျပာဆိုျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း
These four are called Vacikamma (verbal action).ဤကံေလးမ်ိဳးတို႔ကို ၀စိီကံေလးမ်ိဳးဟု ေခၚဆိုပါသည္။
(8)Non-greed;မတပ္မက္ျခင္း
(9)Non-hatred; and ေဒါသမျဖစ္ျခင္း
(10) Right view.မွန္ကန္ေသာ အယူ
These three are called Manokamma (mental action). ထိုကံသံုးမ်ိဳးတို႔ကို မေနာကံဟု ေခၚဆိုပါသည္။
These ten kinds of good action are called Dasakusalakamma. ထိုေကာင္းေသာ ကံဆယ္ပါးကို ဒသကုသလကမၼပထဆယ္ပါးဟုေခၚဆိုပါသည္။If someone performs these ten kinds of gooddeed (bright action), he or she will reap bright result. အကယ္၍ တစ္စံုတစ္ေယာက္သည္ ထိုကံဆယ္မ်ိဳးကို ျပဳလွ်င္ ေကာင္းေသာကံ သို႔မဟုတ္ အျဖဴကံဆယ္မ်ိဳးကို ျပဳလွ်င္ သူ သို႔မဟုတ္ သူမသည္ အျဖဴအက်ိဳးကို သို႔မဟုတ္ ေကာင္းေသာ အက်ိဳးကို ခံစားရမည္ျဖစ္သည္။It is called bright action with bright result (Sukkakammasukkavipaka). ထိုကံကို အျဖဴအက်ိဳးကိုေပးေသာ သို႔မဟုတ္ ေကာင္းေသာ အက်ိဳးကို ေပးေသာ (သုကၠကမၼသုကၠ၀ိပါက)ကံဟူ၍ ေခၚဆိုပါသည္။